Boordcomputer in een "oude" MX-5/Miata.

Veel MX-5-rijders gebruiken regelmatig hun MX-5 voor het rijden van toertochten en rallies. Een boordcomputer die op een handige en nauwkeurige manier de gereden afstand registreert komt daarbij van pas. Eventuele bijkomende functies als gemiddelde snelheid, gereden tijd of maximale snelheid kunnen ook heel handig zijn.
Sommige MX-5-rijders hebben om deze reden in hun MX-5 een professionele tripcomputer (van Terratrip of Halda) of een minicockpit (VDO) gemonteerd. Dit zijn naar verhouding kostbare apparaten, waarvan de montage niet eenvoudig is en ook vaak veel ruimte in het interieur in beslag nemen. Hier wordt de inbouw en gebruik van een alternatieve boordcomputer beschreven, die voor velen de oplossing zou kunnen betekenen.

Vorig jaar heb ik een boordcomputer ingebouwd in mijn MX-5 (Miata). Aangezien het beestje al uit 1990 is, is het inbouwen van een volledige boordcomputer misschien een wat overdreven zaak. Het is in dat geval verstandiger te kiezen voor een budget versie, wat in mijn geval neerkwam op een fietscomputer!

De gemonteerde fietscomputer (boven de alarmlichten schakelaar)

Een fietscomputer? Jazeker, het kan, het werkt, en is nog handig ook! De door mij aangeschafte computer is van het merk Sigma Sport, dat schijnt de enige te zijn die tot 300 km/uur gaat. Moet toch genoeg zijn, niet.

Vereisten:
Voor een effectief gebruik van de boordcomputer is de opname van de wielomwentellingen van het grootste belang. In de huidige versie van de inbouw ga ik uit van een magneetje op de aansluitflens van 1 van de homokineten en de opnemer op het differentieel. Beide elementen worden gelijmd. Latere versies van de MX-5 hebben geen homokineten met flenzen, maar met een soort plastic mof. Hiervoor is nog geen inbouwstrategie bepaald. Eerste vereiste voor inbouw is dus een oudere versie (1990-1993) MX-5.

Oud     Nieuw
(foto's overgenomen uit Haynes)

De werking
De werking van de computer is relatief simpel:
Een magneet gaat eens per omwenteling van het wiel langs een sensor (reed-contact). Iedere keer dat het magneetje langs komt maken twee draadjes in de sensor even kontakt. De sensor geeft dus iedere omwenteling een pulsje.
De computer telt de pulsjes, rekent dat terug naar wielomwentelingen en telt zo het aantal afgelegde meters. Omdat in de sensor ook een klokje is opgenomen kan al snel worden bepaald hoeveel pulsjes per tijdseenheid komen, en dus hoeveel afstand per tijdseenheid wordt afgelegd. Dit laatste noemen we ook wel snelheid.
Met nog wat leuk rekenwerk is dan ook een gemiddelde snelheid te bepalen en ga zo maar door.

Voeding etc.
De computer is in principe gemaakt voor een fiets, er is dan ook geen voeding vanuit de auto nodig. Het hele systeem(pje) is bedoeld om stand-alone te werken. De computer werkt op een knoopcel die achter in de behuizing zit. Ze zeggen dat 'ie twee jaar meegaat, die van mij heeft het na een jaar in ieder geval nog niet opgegeven.
Ik heb maar niet de moeite genomen een electrisch schema te maken. Twee draadjes die ook nog eens zonder enig probleem omgewisseld mogen worden, dat leek mij duidelijk genoeg zonder schema. De sensor zelf gebruikt de batterijspanning van de computer, de computer kijkt voortdurend of beide aansluitingen contact maken en beschouwt iedere keer contact als een wielomwenteling.

Wat kost het?
Wat het kost is afhankelijk van de functionaliteit die je koopt. Mijn overweging was dat de prijs relatief laag was t.o.v. de tijd die het kost om e.e.a. aan te leggen. Ik heb dan ook gekozen voor de duurste versie. Een tweede overweging was dat extra functionaliteit relatief goedkoop was.
De meest uitgebreide versie koste mij F 59,95 (aankoopdatum 21/06/2000, thans zal dat voor een vergelijkbaar type 30-40 euro zijn). Ik meen mij te herinneren dat een basisversie slechts de helft kostte.

Functionaliteit:

• Snelheid
• Tripafstand
• Gemiddelde snelheid (over de trip)
• Indicator voor boven (+), op (O) of onder (-) de gemiddelde snelheid.
• Stopwatch (start en stop automatisch met rijden) Meet eigenlijk de triptijd die je rijdend doorbrengt.
• Maximale snelheid
• Cadans (meet het aantal omwentelingen van de trapas, als daarvoor een aparte (niet inclusief) sensor voor wordt gemonteerd.) (gebruik ik dus niet)
• De afstand voor wieldiameter (auto) 1
• De afstand voor wieldiameter (auto) 2
• De totale afstand voor 1 en 2 samen
• Een klokje

Welke computer?
Koop een Sigma-computer. Niet omdat ik daar aandelen heb o.i.d. maar omdat men mij verteld heeft dat Sigma de enig is die tot 300 km/h gaat. Da's misschien enigzins overdreven voor een fiets of zelfs voor onze Miata's maar andere computers stoppen al boven de 60 a 70 km/h en dat was me toch echt te weinig. Welk merk of versie je ook koopt, stel zeker dat de maximum snelheid ook echt voldoende hoog ligt.

De inbouw:
De computer wordt compleet geleverd met alle opbouw benodigdheden voor montage op een fiets. Daar is montage dan ook een fluitje van een cent. Wie de computer wil misbruiken voor andere doeleinden zal zelf wat moeten hobbyen.
Voordeel van het stand-alone karakter is dat je niet hoeft in te grijpen op het electrisch systeem van de auto en dat daar dus niets kan misgaan.
Waar je de computer wil monteren kun je zelf bepalen, ik heb 'm boven de alarmlichten/koplamp schakelaar op het dashboard gemonteerd.

Het probleem van de montage zit 'm in de volgende zaken:

Het verlengen van de aansluitingen van de sensor.

Een draad doorknippen van iets wat al goed in elkaar zit doet altijd even pijn.
De draden naar de sensor moeten verlengd worden omdat de afstand van het differentieel tot aan de afleesplaats stiekem toch iets langer zijn dan van het stuur van een fiets tot halverwege de voorvork. Doorgeknipt en pas aan 1 zijde verlengd is het bovendien makkelijk om de draden door wat gaatjes te frommelen.
Ik heb ervoor gekozen om de verbinding die onder de auto komt te solderen, dat is over het algemeen betrouwbaarder dan een kroonsteen. Als verlengkabel kan in principe ieder tweeaderig snoer worden gebruik. Ik had nog wat box-kabel liggen en heb dat maar gebruikt.

Het aanpassen en plaatsen van de sensor en het magneetje

Je moet ze bijvijlen totdat ze netjes passen.
De afstand tussen de sensor en het magneetje mag niet te groot zijn (ik dacht maximaal zo'n 3 a 4 mm). Je wil de sensor zo goed mogelijk positioneren zonder dat 'ie geraakt wordt door het magneetje. Let op de homokineten kunnen vaak een beetje bewegen.

Om het sensorhuis een zo groot mogelijk oppervlak te geven om gelijmd te zitten heb ik 'm af moeten vijlen. Let op dat je uiteindelijk niet teveel afvijlt en de sensor zelf raakt.
Ook het magneetje heb ik afgevijld. Ik wilde zo weinig mogelijk gewicht, en dus onbalans, aanbrengen. Ik wilde ook dat het magneethoesje zo dun mogelijk was, dat geeft weer wat speling in de maximale afstand.  

Het aanbrengen van de kabels.

Je ligt 'n halve dag onder je auto te prutsen en hebt de volgende dag een stijve nek en schouders. (tenzij je de luxe van een brug hebt)
De kabels heb ik met tie-raps vast gemaakt aan de reeds bestaande kabelboom. Het vinden van een gat in de cardan-tunnel om het draadje door naar binnen te brengen was ook een uitdaging. Bij mij zat, onder de middenvloerconsole, midden bovenop naast de handrem nog gat. Vanuit de auto hierdoor een ijzerdraadje naar beneden steken, hieraan je sensorkabel vastmaken en e.e.a. voorzichtig terugtrekken door het gaatje. Let op dat je de kabel zodanig monteert dat ze ten aller tijden goed vrijblijft van de door de tunnel lopende cardan-as.

Uiteindelijk heb ik de draden doorgetrokken naar de staandemiddenconsole. Na demontage voorzicht twee kleine gaatjes geboord voor de kabeltjes van de computerhouder naar de sensor. De computerhouder zelf hangt aan de bovenkant vast met een stukje zwarte tape. Dit stukje tape heb ik aan de bovenzijde om de staande middenconsole geslagen. Na de montage wordt dit vastgeklemd zodat zelf bij verlies aan kleefkracht de montagevoet niet los zal laten.

Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om de computer aan een wat langer draadje te laten dat uitkomt in je dashboard kastje, dan kun je 'm naar believe gebruiken of laten gebruiken door je bijrijder.

IJken:
Het bepalen van de wieldiameter kan met behulp van wat huis, tuin, en keuken centimeters c.q. duimstokken. Ik heb mijn auto vervolgens uitgeleend aan een vriend in het bezit van GPS en heb daarmee een tweede ijking verricht. Een kleine correctiefactor kan dan nog op de wielomtrek worden toegepast. Tussen de eerste en de tweede ijking zat een afwijking van circa 2%, de stap met GPS kan dus ook wel overgeslagen worden.

Ik hoop dat jullie veel plezier beleven aan je boordcomputer, mochten er nog vragen of enthousiaste reacties zijn, laat maar horen.

een bijdrage van Hein-Jan van Veldhoven